Położony w centralnej części Węgier subregion Kunság to najmniej znana, a zarazem największa apelacja winiarska kraju. Rozpościera się na olbrzymich połaciach , które na północy sięgają niemalże Budapesztu, na wschodzie opierają się o rzekę Cisę, na zachodzie graniczą z Dunajem, zaś na południu kończą się na granicy z Serbią. Powierzchnia upraw to ponad 20 tysięcy hektarów, stanowiąc prawie 1/3 wszystkich nasadzeń na Węgrzech. Nic więc dziwnego, że właśnie stamtąd pochodzi znaczna część tzw. win codziennych, w przystępnych cenach, dostępnych niemalże w każdym sklepie spożywczym w kraju. Jednocześnie Kunság jest obszarem bardzo różnorodnym – znajdziemy tu zarówno podłoże piaskowe, wapienne, jak również osady rzeczne. Spora i płaska przestrzeń sprzyja mechanizacji upraw, co w świetle braku siły roboczej wydaje się jedyną ścieżką ku utrzymaniu rentowności produkcji. Zdecydowaną większość areału winnic porastają jasne odmiany winorośli – bianca, cserszegi fűszeres, aletta, generosa, kunleány, Irsai Olivér, zalagyöngye, riesling, kövidinka. Z ciemnych szczepów dominuje kékfrankos, w mniejszych ilościach znajdziemy zweigelta, cabernet sauvignon oraz cabernet franc.
Kumańska romantyka. (fot. własna)
Przyczynkiem do lepszego poznania tej okolicy i jej win był wyjazd studyjny zorganizowany z okazji I. Hungarian Wine Summit. Dzięki niemu miałem okazję odwiedzić winiarnię Gedeon Pince z Izsák oraz Frittman Borászat z Soltvadkert. Pierwsza z nich, to założone w 1999 roku nowoczesne gospodarstwo należące do Árpáda Vargi. Zajmuje dziś ono 80 hektarów leżących na piaszczystych glebach płaskowyżu Małej Kumanii (Kiskunság). Powstają tu głównie reduktywne wina białe zarówno z lokalnych (cserszegi fűszeres, izsáki arany sárfehér, kövidinka, generosa, Irsai Olivér) oraz międzynarodowych (riesling, grüner veltliner) odmian. Niezwykle udaną, nową częścią asortymentu są wina musujące powstające metodą tradycyjną – prawdziwą gwiazdą jest tu miejscowy sárfehér. Posiadłość jest doskonale przygotowana do przyjmowania większych grup – posiada sporą salę degustacyjną, a w przypadku dobrej pogody można udać na piknik przy winnicy. Wina Gedeon cyklicznie pojawiają się w Polsce w sklepach sieci Lidl oraz na ich wirtualnej platformie – Winnicy Lidla. Na miejscu, oprócz gospodarza swe wina zaprezentowała rodzina Gálów, o której winach pisałem już kilkukrotnie.
Arany Sárfehér – skarb z Izsáku. (fot. własna)
Drugim punktem wizyty była położona w miejscowości Soltvadkert winiarnia Frittman Borászat, gdzie swoje wina zaprezentowały cztery okoliczne gospodarstwa. Najwięcej emocji wzbudziły wina Szentpéteri Borpince z Kiskőrös. To rodzinne przedsiębiorstwo posiada 65 hektarów upraw, podłoże stanowią tu gleby piaskowe oraz lessowe. Powstają tu zarówno wina reduktywne, oraz oksydatywne, pracuje się z lokalnymi oraz międzynarodowymi odmianami, z których najważniejszą rolę pełnią Irsai Olivér, generosa, olaszrizling oraz chardonnay. Pewnym kuriozum jest tu lokalna, ciemna hybryda néró, dające wina o bardzo owocowym, wręcz nieco nachalnym aromacie. Świetne jest natomiast ich beczkowe chardonnay oraz soczysty, świeży, skoncentrowany olaszrizling. Z pozostałych producentów udanie zaprezentowały się również wina Vass Borház – w szczególności lekki, aromatyczny olaszrizling.
Udane chardonnay z Kiskőrös. (fot. własna)
Kunság to dziś rejon wielkich możliwości, ale też wielkich wyzwań – w szczególności klimatycznych. Problematyczna jest również struktura upraw, w której sporą część stanowią odmiany nienadające się do jakościowej produkcji wina – zwłaszcza bianca i aletta. Jednocześnie jest to obszar, który dostarcza dobrej jakości trunków w stosunkowo niskiej cenie, dzięki czemu coraz częściej gości na półkach supermarketów oraz dyskontów. Przeklęty niegdyś region staje się koniem napędowym jakościowej przemiany węgierskiego winiarstwa, stanowiąc źródło doskonałych codziennych win. Póki co, czekają one w Polsce na odkrycie.
Typowy krajobraz winnicy. (fot. własna)
Do Kunság podróżowałem na zaproszenie organizatorów Hungarian Wine Summit oraz profilu Wina Węgierskie.
