Hungarian Wine Summit 2024 – wielka impreza promocyjna węgierskiego winiarstwa

Kalendarz winiarskich imprez, w których chciałbym wziąć udział możnaby zapełnić w przeciągu godziny lub dwóch. Życie pisze jednak inne scenariusze, a obowiązki – zarówno rodzinne, jak i zawodowe często potrafią przekreślić najbardziej optymistyczne plany. Dlatego też gdy otrzymałem zaproszenie Węgierskiej Agencji Marketingu Winiarskiego (Hungarian Wine Marketing Agency) do wzięcia udziału w II edycji Hungarian Wine Summit, to potraktowałem je priorytetowo. Pierwsza odsłona, która odbyła się w marcu 2022, pozwoliła mi nie tylko poznać nowych producentów i spróbować świetnych win, ale także, a raczej przede wszystkim na zbudowanie sieci kontaktów, z którymi utrzymuję kontakt do dziś.

Mapa regionów na przywitanie gości. (fot. Wines of Hungary)

W tym roku mój udział ograniczyłem do wieczornego otwarcia i dnia konferencyjnego odbywającego się w Budapeszcie. Program został zaplanowany bardzo szczegółowo (a nawet za bardzo), zainteresowani mogli wziąć udział w 5 masterclassach skupiających się na różnych aspektach win węgierskich. Ze względu na bardzo krótkie interwały, od samego początku pojawiły się dość spore opóźnienia. Przyczyniło się to do pośpiechu w późniejszych etapach dnia, gdy zostało nieco mniej czasu na swobodną degustację i spotkanie z producentami.

Prezentacja wulkanicznych terroir Węgier. (fot. Wines of Hungary)

Spośród masterclassów, w których wziąłem udział muszę wyróżnić trzy. Pierwsza z nich – All Stars – The Winemaking Excellence of Hungary, była pełna szczegółowych informacji o współczesnym stanie węgierskiego winiarstwa, z danymi statystycznymi, których nie mogłem znaleźć do tej pory w dostępnych źródłach. Zaprezentowano świetne wina – Balassa Szent Tamás Furmint 2021 czy St. Andrea Nagy-Eged Egri Bikavér 2018 to zdecydowanie czołówka wytrawnych win kraju. Równie ciekawy był także masterclass na temat słodkich win tokajskich –  Sweet Tokaj – Much More Than Dessert Wines prowadzony Laszó Mészárosa (Disznókő) oraz Pétera Molnára (Patricius). Choć region znam dość dobrze, to zawsze ciekawym jest doświadczyć tamtejszych różnorodności stylów i smaków.

Ciekawy masterclass z winiarskimi statystykami. (fot. Wines of Hungary)

Szczególne ukłony należą się Johnowi Szabo i Robertowi Gilvesyemu, którzy wtajemniczyli uczestników w świat węgierskich win wulkanicznych. Przekazali sporą dawkę wiedzy i zaprezentowali ciekawe, niesztampowe butelki. Tu wyróżnić muszę Orosz Gábor Furmint Betsek 2016, które cechuje świeży, acz surowy, mineralny charakter. Pozostałe dwie degustacje, w których wziąłem udział nie zaskoczyły ani poziomem win, ani też poziomem prowadzenia.

Degustowane wulkaniczne wina Węgier. (fot. Wines of Hungary)

Na sam koniec chciałbym wyróznić butelki, które miałem okazje spróbować i które sprawiły na mnie duże wrażenie. Najwyżej oceniłem Hétszőlő 6 puttonyos Tokaji Aszú 2014. To wino z niesamowicie trudnego rocznika, które zawiera w sobie koncentrację i rzadko spotykaną równowagę. Mieni się głębokozłotą barwą. Pachnie suszoną śliwką, suszoną morelą, grzybami, skórą, przyprawami korzennymi i dymem wędzarniczym. W ustach dobrze zbudowane, słodkie, z świetną kwasowością, niskim alkoholem, nutami miodu, suszonych śliwek, moreli i brzoskwini, kopru, kiszonej cytryny, z długim finiszem. Ocena: ****/***** (95/100 pkt).

Wyjątkowe słodkie wina z Tokaju. (fot. Wines of Hungary)

St. Andrea Nagy-Eged Egri Bikavér 2018 to z pewnością jedno z najlepszych czerwonych win kraju. Posiada ciemnorubinową barwę. W nosie znajdziemy wiśnię, truskawkę, susz z czerwonych kwiatów, ocet balsamiczny, żurawinę i przyprawy korzenne. Usta są dobrze zbudowane, z wysoką kwasowością, krągłą taniną i sporym alkoholem. Mamy tu nuty truskawek, suszonych śliwek, żurawiny, octu balsamicznego, pieprzną pikantność oraz kredową mineralność. Finisz długi. Ocena: **** (93/100 pkt).

Kolejny masterclass, kolejne wina. (fot. Wines of Hungary)

Heumann La Trinitá Villányi Franc 2019 to jedno z ciekawszych win z masterclassów. Cechuje je ciemnorubinowa barwa. Nos kusi aromatami skóry, dymu, czarnej porzeczki, kawy i wiśni. W ustach dobrze zbudowane, wytrawne, z wysoką kwasowością, gładką taniną i wysokim, acz niewystającym alkoholem. Znalazłem w nim nuty czarnej porzeczki, jeżyny, wiśni, eukaliptusa, skóry i dymu, jak i paprykową pikantność. Finisz długi. Ocena: **** (93/100 pkt).

Świetny olaszrizling od mistrza odmiany. (fot. własna)

Szászi Kabócás Olaszrizling 2022 to balatońska klasyka od producenta, którego wina recenzowałem nie raz. Cechuje się bladosłomkową barwą. W nosie typowo dla odmiany: migdały, polne zioła, przyprawy korzenne, białe kwiaty, zielone jabłko. Usta są dobrze zbudowane, wytrawne, z świetną kwasowością, średnim alkoholem i soczystym, owocowym charakterem. Mamy tu nuty polnych kwiatów, papierówek, zielonego jabłka, cytryny, migdałów, a także słony, mineralny posmak. Finisz jest długi. Ocena: **** (92/100 pkt).

Smaczny furmint z północnego brzegu Balatonu. (fot. własna)

Villa Gyetvai Furmint 2021 był dla mnie jednym z największych odkryć całej imprezy. Niezbyt często trafiają mi się solidne furminty znad Balatonu – a tu mamy wręcz modelowy egzemplarz. Posiada bladosłomkową barwę. Nos zaskakuje aromatami kredy, wanilii, mokrej skały, cytryny i zielonego jabłka. W ustach średnio zbudowane, z wysoką kwasowością, lekkim cukrem resztkowym i umiarkowanym alkoholem. Znajdziemy tu nuty mineralne (kreda, łupek), owocowe (zielone jabłko, gruszka, cytryna), ale też polnych ziół i przypraw korzennych. Finisz długi. Ocena: **** (92/100 pkt).

Wymiana poglądów podczas degustacji. (fot. Wines of Hungary)

Choć Hungarian Wine Summit w tym roku skończył się dla mnie dużo wcześniej, niż dla większości uczestników, to była to niezwykle intensywnie spędzona doba z węgierskimi winami. Podobała mi się interaktywność części stanowisk (np rodzaje gleb wulkanicznych), widać, że większość prezentacji została bardzo dobrze dopracowana, niestety zbyt napięty program nie pozwolił na swobodną degustację win, które przygotowano na osobnych stanowiskach. Plusem była ich wysoka jakość, minusem – mało nowych, mniej znanych producentów. W zasadzie jedynym poważniejszym odkryciem była dla mnie winiarnia Villa Gyetvai. Mam nadzieję, że w kolejnej edycji organizatorzy otworzą się na większą ilość producentów na dorobku. W końcu chodzi o to, by odkrywać i pokazywać kolejne perełki węgierskiego winiarstwa.

W imprezie brałem udział na zaproszenie Węgierskiej Agencji Marketingu Winiarskiego (Hungarian Wine Marketing Agency)

Vinarija Kiš Grašac Beli 2021 – wojwodińska twarz winiarskiej Mitteleuropy

Nie ma chyba bardziej środkowoeuropejskiej odmiany winorośli, aniżeli graševina. Świadomie piszę nazwę tego szczepu w wersji chorwackiej, gdyż to właśnie w tym kraju znajdują się jego największe nasadzenia i pośród miejscowej ludności cieszy się chyba największą estymą. W innych państwach regionu znamy go również pod innymi nazwami: welschriesling, olaszrizling, ryzlink vlašský, rizling vlašský, riesling italian, laški rizling oraz grašac beli. Ostatnia z nazw używana jest dość rzadko i to tylko na terenie Serbii, gdzie odmianę tę uprawia się na zboczach Fruškiej Gory w Wojwodinie.

Urokliwa siedziba winiarni w Karłowicach. (fot. własna)

Jednym z producentów, który owemu szczepowi poświęca sporo uwagi jest Vinarija Kiš z miasteczka Sremski Karlovci (Karłowice). Rodzinne tradycje uprawy winorośli sięgają 1830 roku, aczkolwiek współczesne przedsiębiorstwo zostało założone przez Slavko Kiša pod koniec XX wieku. Dziś 15-hektarowym gospodarstwem zarządzają jego wnukowie: Predrag Crnković i Tamara Popov. Siedziba winiarni wciąż znajduje się w urokliwym budynku blisko centrum Karłowic, natomiast uprawy rozpościerają się na południowych stokach Fruškiej Gory. Poza grašacem uprawia się tu rieslinga, chardonnay, frankovkę, merlota i portugiesera.

Solidna, środkowoeuropejska biel. (fot. własna)

Vinarija Kiš Grašac Beli 2021 fermentowało i dojrzewało przez pół roku w zbiornikach ze stali nierdzewnej. Posiada jasnozłotą, średniogłęboką barwę. W nosie ukazuje typowe aromaty dojrzałego grašaca: migdały, wosk, masło, ale także cytrynę, polne zioła, zieloną gruszkę. W ustach wytrawne, dobrze zbudowane, z średniowysoką kwasowością i dość standardowym (12,5%) jak na tę odmianę alkoholem. Znajdziemy tu nuty zielonego jabłka, gruszki, polnych ziół, migdałów, wosku pszczelego, delikatną goryczkę i słoność. Posmak jest średniodługi. Solidne, smaczne, archetypowe białe wino Mitteleuropy. Ocena: ***/**** (90/100 pkt). Cena 1100 RDS (40 PLN).

Źródło wina: zakup własny u producenta.

T3 Mediator Tokaji Furmint 2021 – udane wino młodego trio z Tállyi

Jedną z największych zmian ostatniego trzydziestolecia w Tokajskim Regionie Winiarskim jest jego otwarcie się na zewnętrzny kapitał. Miejscowe winiarstwo przyciągnęło majętnych inwestorów, którzy stworzyli spore, rentowne przedsiębiorstwa (Dereszla, Disznókő, Gróf Degenfeld, Oremus, Pajzos, Patricius, Sauska czy też Tokaj-Hétszőlő), ale także mniejszych graczy, którzy poczęli odbudowywać zniszczone, stare budynki z pięknymi piwnicami, i często mocno już zapuszczonymi winnicami. Ów swoisty ferment trwa po dziś dzień i każdego roku pojawiają (i znikają) nowe projekty, koncentrujące się na jakościowej produkcji wina.

Trójka przyjaciół – współwłaścicieli. (fot. producenta)

Jednym z stosunkowo nowych graczy jest T3 (TokajDrei) Borászat z Tállya. Jest to wspólne przedsięwzięcie, za którym stoi trzech przyjaciół z uniwersystetu – András Sóstói (winiarz), Dániel Homolya oraz Péter Szerencsi. Początki projektu sięgają 2018 roku, gdy nabyli pierwszą parcelę w siedlisku Közep-hegy, zaś oficjalny początek działalności to rok 2020. Dziś gospodarują na 0,7 ha w parcelach Görbe i Teleki, natomiast dodatkowe 0,8 ha w Közephegy zostało niedawno obsadzone nowymi krzewami. Część win powstaje także z gron kupowanych od zaprzyjaźnionych winogrodników. Przyjaciele planują rozwój do 3-4 hektarów, i roczną produkcję na poziomie ponad 10 tysięcy butelek. Przy produkcji korzystają z pomocy spółdzielczej przetwórni winogron w Tállya.

Parcela Görbe. (fot. producenta)

Ja zaś spróbowałem jednego z pierwszych win – T3 Mediator Tokaji Furmint 2021. Wino to powstało z gron pochodzących z parceli Görbe w Tállya. Fermentowało i dojrzewało przez 8 miesięcy w kontrolowanych warunkach w zbiornikach ze stali nierdzewnej. Posiada bladosłomkową barwę. W nosie wyczuwalne są nuty nafty, gruszki, zielonego jabłka i brzoswinii – choć aromat jest delikatny i nienachalny. W ustach na granicy wytrawności (oficjalnie – półwytrawne), z wyraźnie zaznaczoną słodyczą (13 g/l cukru resztkowego), wysoką kwasowością (8 g/l) i średnim ciałem i alkoholem. Znajdziemy tu nuty jabłka, gruszki, cytryny, polnych ziół, mokrej skały i delikatną, mineralną słoność. Finisz średni. Brak tu złożoności, ale dzięki sporej ilości soczystego owocu i świetnej równowadze między słodyczą i kwasowością jest to solidne, codzienne wino. Ocena: *** (86/100 pkt). Cena: 3000 HUF (33 PLN).

Smaczny, soczysty, codzienny furmint. (fot. własna)

Źródło wina: otrzymane do degustacji od producenta.