Furmint Február Mád – święto odmiany w sercu Tokaju

Wioska Mád jest jednym z najważniejszych centrów upraw winorośli Tokajskiego Regionu Winiarskiego. Znajduje się tu bowiem ponad jedna piąta całości nasadzeń (ponad 1000 ha), sporą część powierzchni stanowią winnice pierwszej klasy (Szent Tamás, Király, Betsek, Nyúlászó), a w miejscowości siedzibę mają uznane winiarnie – Szepsy, Barta, oraz Royal Tokaj. Nic więc dziwnego, że to właśnie tu pojawiły się pierwsze inicjatywy podkreślające rolę najważniejszej odmiany – furminta, zarówno w wersji słodkiej, jak i wytrawnej. Jednym z takich przedsięwzięć jest degustacja Mádi Furmint Február, prezentująca wina z tego szczepu od producentów działających w obrębie wioski. W tym roku odbyła się jej druga edycja, w której wzięło udział osiemnaście winiarni z Mád i okolic. Dziś opiszę 5 najciekawszych win, spośród kilkudziesięciu spróbowanych podczas wydarzenia.

Angelika Árvay z świetnym furmintem. (fot. własna)

Árvay Tokaji Padi-hegy Furmint 2016 ukazuje, jak pięknie potrafią się starzeć wybitne wina z tej odmiany. Posiada jasnobursztynową barwę. Nos jest dość intensywny, z aromatami mokrej skały, suszonych owoców, grzybów, karmelu, syropu kukurydzianego. Usta są wytrawne, dobrze zbudowane, z wysoką kwasowością, delikatnym cukrem resztkowym, średnim alkoholem, oraz nutami prażonych migdałów, suszonych śliwek, fig, kawy, wanili i słoną mineralnością. Finisz długi. Monumentalne, trochę „oldschoolowe”, ale też obezwładniające wino. Ocena: **** (92/100 pkt).

Kolejny rocznik wybitnego wina z winiarni Barta. (fot. własna)

Barta Öreg Király-dűlő Furmint 2023 to jednoparcelowy furmint z najbardziej stromej, terasowej części siedliska Király. Z każdym kolejnym rocznikiem degustacja tego wina sprawia mi wielką przyjemność. Tu mamy wino filigranowe, delikatne, a zarazem z wielką głębią. Barwa jest bladocytrusowa. W nosie pachnie brzoskwinią, morelą, gruszką, wanilią, dębem, oraz słoną, morską bryzą. W ustach średnio zbudowane, zbalansowane, z wysoką kwasowością, średnim alkoholem, nutami mokrej skały, wanili, gruszki, brzoskwini, żółtego jabłka, polnych kwiatów. Finisz długi. Pełna elegancja. Ocena: **** (91/100 pkt).

Udany furmint z winiarni Royal Tokaj. (fot. własna)

Royal Tokaj Szent Tamás Furmint 2021 to najnowszy rocznik jednosiedliskowego, wytrawnego furminta z winiarni znanej głównie z win słodkich. Owo wino dojrzewało przez kilka miesięcy w 300-litrowych beczkach z zemplińskiego dębu. Cechuje je jasnozłota barwa. Nos kusi aromatami wanili, suszonych moreli, brzoskwiń, śliwek, przypraw korzennych, dymu. W ustach wytrawne, dobrze zbudowane, z wysoką kwasowością, średnim alkoholem, nutami dymu, wanilii, przypraw korzennych, wanilii, brzoskwinii, gruszki, oraz z słonym, mineralnym posmakiem. Finisz długi. Złożone, potężne wino, aczkolwiek jeszcze mocno zdominowane przez beczkę. Ocena: ***/**** (90/100 pkt).

Furminty rodziny Szepsych. (fot. Olaf Kuziemka)

Szepsy Urbán 73 2020 pochodzi z pojedynczej działki w obrębie parceli Urbán. Fermentowało i dojrzewało w dębowych beczkach. Posiada bladocytrusową barwę. W nosie jest surowe, mineralne, z nutami migdałów, kwiatów akacji, mokrej skały, zielonego jabłka. Usta są wytrawne, dobrze zbudowane, z świdrującą wręcz kwasowością, wysokim alkoholem, nutami migdałów, mokrej skały, zielonego jabłka, gruszki, kwiatów akacji i białego pieprzu. Finisz jest długi. Strzeliste, surowe, wyjątkowo młode w smaku wino. Ocena: ***/**** (90/100 pkt).

Wybitne aszú na koniec wieczoru. (fot. własna)

Barta Öreg Király-dűlő 6 puttonyos Tokaji Aszú 2019 – do tej pory były wina wytrawne, więc wypadałoby opisać również jedno słodkie. Grona aszú macerowano w fermentującym moszczu 18 godzin, po czym wytłoczono i przelano do zbiorników ze stali nierdzewnej. Po fermentacji trafiło do małych beczek z węgierskiego i francuskiego dębu, gdzie dojrzewało przez kolejne dwa lata. Cechuje je jasnozłota barwa. Nos kusi aromatami moreli, brzoskwini, pigwy, miodu akacjowego, cytrusów, marakui i wanilii . W ustach słodkie, dobrze zbudowane, z średnią kwasowością, potężną słodyczą i średnim alkoholem. Sporo tu nut marakui, moreli, brzoskwini, pigwy, ananasa, cytrusów, mirabelek, wanilii oraz białej czekolady. Wielowarstwowe, ekstatyczne, hedonistyczne aszú. Niemalże nieskończenie długi finisz. Ocena: ***** (96/100 pkt). Rewelacja!

Publika dopisała. (fot. Olaf Kuziemka)

Poziom ocenionych powyżej win potwierdza tezę, że Mád stanowi serce regionu, i centrum jakościowej produkcji. Furmint dominuje tu w niepodważalny sposób, dając wina o charakterystycznym, mineralnym posmaku z sporym potencjałem dojrzewania. Jeśli zatem kochacie tokajskie wina, a nie byliście jeszcze w Mád – to pora to nadrobić. Czekam na Was (jak i sami producenci) z otwartymi rękoma.

 

W degustacji wziąłem udział na koszt własny.

Bihari Tokaji Furmint Pezsgő 2021 – pyszny mus z mineralnym pazurem

Luty na Węgrzech od kilkunastu lat obchodzony jako miesiąc furminta. Ta autochtoniczna, węgierska odmiana uprawiana jest również w okolicznych krajach, aczkolwiek nigdzie nie pełni tak ważnej roli, jak w Tokajskim Regionie Winiarskim, gdzie stanowi ponad 70% upraw. Furmint powstaje w wielu stylach – wytrawnym, półwytrawnym, słodkim, a także musującym. Dziś opisuje wino właśnie w tym ostatnim, najnowszym dla regionu stylu.

U wrót winiarni. (fot. własna)

Pochodzi ono z winiarni Bihari Pincészet z Mád. Została założona w 2001 roku, i obejmuje dziś 6 hektarów upraw w kilku parcelach: Kishegy, Holdvölgy, Hintós, Vilmány, Bomboly. Gospodarstwem zawiaduje Tamás Bihari, a w pracach pomagają mu członkowie rodziny. Większość produkcji wciąż sprzedawana jest luzem, aczkolwiek w ostatnich kilku latach część win jest butelkowana. W ostatnich latach powstają tu także wina musujące, aczkolwiek ze względu na ograniczenia technologiczne, Tamás korzysta ze wsparcia winiarni Pelle Pince.

Soczysty, mineralny mus. (fot. własna)

Bihari Tokaji Furmint Pezsgő 2021 to musiak powstający metodą tradycyjną. Nie znalazłem informacji na temat procesu powstawania, aczkolwiek przepisy apelacyjne wymagają co najmniej 9 miesięcy dojrzewania na osadzie. Wino posiada bladosłomkową barwę, bąbelki są niewielkie, acz trwałe. W nosie dominują aromaty zielonego jabłka, gruszki, skórki cytryny, kamiennej mineralności, znajdziemy tu również skórkę chleba. W ustach wytrawne, średnio zbudowane, z wysoką kwasowością, średnim alkoholem oraz nutami gruszki, zielonego jabłka, cytryny, gruszki, soli morskiej i dymu. Finisz jest średniodługi. Soczysty, nieprzesadnie skomplikowany, idealnie zbalansowany mus. Ocena: ***/**** (89/100 pkt). Cena: 5500 HUF (57 PLN)

Źródło wina: zakup własny w kawiarni Recepció w Mád.

Fodor Mindszentkállai Olaszrizling 2023 – medalowy klasyk z północego brzegu Balatonu

Mało jest na Węgrzech odmian, które są szeroko uprawiane, a wybitnie (poza specyficznym kręgiem miłośników wina) niedoceniane. Jedną z nich jest olaszrizling – niegdyś najpowszechniejszy, a dziś już nieco zapomniany szczep, występujący w niemalże każdym zakątku kraju. Pomaga w tym jego uniwersalność, wysoka plenność i stosunkowo neutralnych charakter – dzięki czemu może stanowić bazę dla różnego rodzaju stylów – od musującego, poprzez spokojny wytrawny, do słodkiego. W największej ilości znajdziemy go nad Balatonem, gdzie stanowi podstawę świeżych win o owocowych, ziołowych, migdałowych, a często również mineralnych aromatach.

Założyciele winiarni wśród winorośli. (fot. producenta)

To właśnie w tym regionie, w maleńkiej wiosce Aszófő w 1858 roku rozpoczęła się historia winiarni rodziny Fodor. Wówczas zbudowali oni niewielką piwniczkę w stanowisku Vörösmáli dűlő, gdzie fermentowały i dojrzewały ich wina. Kolejne pokolenia również zajmowały się uprawą winorośli oraz produkcją wina, aczkolwiek w niewielkiej ilości, głównie na własne potrzeby. Dopiero w 1990 roku nadarzyła się okazja, by sprofesjonalizować działalność i założyć winiarnię – co nastąpiło za sprawą Gyuli Fodora i jego żony Erzsébet. Już wtedy mieli oni za sobą lata pracy w branży winiarskiej, lecz postanowili porzucić przemysłową produkcję na rzecz własnego, niewielkiego gospodarstwa.

Rodzinna piwniczka w Aszófő. (fot. producenta)

Stopniowo nabywali grunty, które karczowali, sukcesywnie obsadzając je nowymi sadzonkami winorośli. Dziś do winiarni przynależy 12 hektarów upraw, z których większość znajduje się w trzech parcelach: Öreghegyi dűlő i Vörösmáli dűlő w Aszófő, oraz Körtvélyesi dűlő w Mindszentkálla. Rosną na nich następujące odmiany: olaszrizling, riesling, Irsai Olivér, chardonnay, pinot gris, furmint, juhfark, kékfrankos, cabernet sauvignon, zweigelt. Wina powstają w dwóch poziomach jakościowych – jako wina podstawowe oraz klasy premium. W przypadku pierwszej linii oznacza to głównie świeże biele i róże powstające metodą reduktywną, zaś w drugiej jednoparcelowe, poważne biele oraz czerwienie dojrzewające w beczkach. Sam gmach winiarni znajduje się w wiosce Mindszentkálla.

Świeży, soczysty olaszrizling. (fot. własna)

Fodor Mindszentkállai Olaszrizling 2023 to podstawowe wino z portfolio producenta. Pochodzi z pojedynczej parceli o nazwie Körtvélyesi dűlő. Fermentowało w kontrolowanych warunkach i dojrzewało w zbiornikach ze stali nierdzewnej przez około 3 miesiące. Posiada ono bladosłomkową barwę. Nos jest dość intensywny, z aromatami skórki cytryny, zielonego jabłka,mandarynki, jodu, melona, jaśminu i akacji. W ustach wytrawne, średnio zbudowane, z wysoką kwasowością, średnim alkoholem, nutami cytryny, limonki, zielonego jabłka, migdałów, soli morskiej, akacji i polnych ziół. Finisz jest długi. Świeże, soczyste, oddające charakter terroir, arcysmaczne wino. Więcej takich olaszrizlingów w przystępnych cenach, a odmiana doczeka się kolejnego renesansu! Ocena: **** (92/100). Cena: regularna – 3000 HUF (31 PLN), ja zaś nabyłem je podczas promocji w węgierskim Auchan za 1799 HUF (18,50 PLN).

Źródło wina: zakup własny.