Notki degustacyjne

Laposa Kéknyelű 2019 – szlachetny autochton z Badacsony

Brak komentarzy

Aż trudno sobie wyobrazić, jak bardzo różniło się współczesne węgierskie winiarstwo od tego sprzed półtora wieku. Winna latorośl porastała znacznie większe połacia ziemi, zaś liczba uprawianych odmian była wielokrotnie większa niż obecnie. Kres różnorodności położyła plaga filoksery, a ostateczny cios zadał mu komunizm i mechanizacja rolnictwa. Dopiero w latach 90-tych zdano sobie sprawę, jak wielkie skarby kryją się w przydomowych ogródkach i obsadzonych starymi krzewami parcelach, i postanowiono owe szczepy ratować. Jednym z nich było kéknyelű, porastające niegdyś spore połacie zboczy otaczających bazaltowe wzniesienie Badacsony. Trudne w uprawie, posiadające tylko żeńskie gamety nazywane było „pańskim gronem”, a produkcja wina była tak droga, że stać na nie było tylko szlachtę i arystokrację. W okolicy w XIX wieku swe piwniczki miało wielu ważnych polityków epoki.  Odmianę tę od zapomnienia ocalił Huba Szeremley, za którego przykładem poszli innu producenci regionu. Dziś porasta ona 48 hektarów, z czego 46 znajduje się właśnie w Badacsony. Jedną z winiarni, w której znajdziemy kéknyelű jest Laposa Birtok – średniej wielkości (30 hektarów), rodzinne gospodarstwo, którego początki sięgają 1978. W ich rękach znajduje się bistro, hotel (Hableány) oraz winiarnia. O Laposach i kéknyelű pisałem już w jednym z wcześniejszych wpisów, dodam więc tylko, że za produkcje wina odpowiada przedstawicielka drugiego pokolenia rodziny – Zsófia Laposa.

Solidne wino w pięknej szacie. (fot. własna)

Laposa Kéknyelű 2019 to kolejny już rocznik wina, który bez cienia wątpliwości możemy nazwać benchmarkowym. Zachęca do zakupów ładną szatą graficzną – etykietę zdobi niebiesko-zielony liść winorośli. Posiada bladozółtą barwą, pachnie polnymi ziołami, cytryną, limonką, migdałami, jabłkami. W ustach mocno wytrawne, ze sporą kwasowością, delikatną pikantnością, i nutami migdałów, białego pieprzu, skórki cytryny oraz limonki. Dalej pojawia się także gruszka, jabłko oraz słona mineralność. Finisz średniodługi, z wyraźną goryczką. Wciąż jeszcze młode, dość zamknięte – potrzebuje czasu, by pokazać pełnię swych możliwości. Z pewnością nie jest też najlepszym, najbardziej złożonym kéknyelű jakie próbowałem, ale solidnym winem środka, choć jak na warunki węgierskie z dość wysoką ceną. Ocena: *** (86/100 pkt). Cena: 3800 HUF (47,50 PLN). W Polsce wina Laposa importuje krakowska firma nawino, w jej ofercie znajdziecie wcześniejszy (2018) rocznik.

Źródło wina: zakup własny.

Notki degustacyjne

Kiss Gábor Code Villányi Franc 2017 – tajny kod z Villány.

Brak komentarzy

Jeśli miałbym wymienić jakiś region winiarski, z którym nieszczególnie jest mi po drodze, to prawdopodobnie powiedziałbym tak o Villány. I choć byłem tam dwa razy, spędzając fantastyczne chwile, to miejscowe wina nie skradły mego serca. Przez długi czas wyglądało na to, że producenci z regionu niepotrzebnie silili się na kopiowanie wzorców z Bordeaux – czy to w postaci uprawianych odmian, metod produkcji, oraz długiego dojrzewania w beczce. Niepotrzebnie – gdyż w przeciwieństwie do francuskiego wzroca mowa tu o kompletnie innym terroir i klimacie – więc naturalnym byłoby jednak poszukiwanie własnej drogi. I po ponad trzech dekadach poszukiwań zdaje się, że Villány swą drogę odnalazło – jest nią ekspresja odmiany cabernet franc, z miejscowa nazywanej już villányi franc. Jednym z jej najlepszych propagatorów jest Gábor Kiss. Jest on właścicielem niewielkiego – jak na tutejsze standardy (10 ha) – rodzinnego gospodarstwa, które cieszy się niezwykłą renomą w węgierskim świecie winiarskim. Ten ambitny i utalentowany przybysz z Siedmiogrodu ciężką pracą zdobył uznanie w małym Villány, zdominowanym przez wielkie winiarnie znajdujące się w rękach mieszkających tu od pokoleń szwabskich dynastii. Pierwsze wina powstały tu w 1999 roku, dziś powstaje ich około 40-50 tys. butelek rocznie, zarówno kupaży, jak i jednoodmianowych.

Piękne wino w odświętnej szacie. (fot. własna)

Przyznaje się bez bicia, że otworzyłem to wino stanowczo za wczęśnie – nawet sama etykieta zachęca, by odłożyć je na kolejne dwie dekady. Jednak nie każdy winopijca ma tyle czasu i cierpliwości! Dlatego też po dłuższej dekantacji Kiss Gábor Code Villányi Franc 2017 znalazł się w kieliszku – i pokazał swe piękne oblicze. Wino spontanicznie fermentowało i dojrzewało przez 18 miesięcy w nowych, 500-litrowych beczkach z francuskiego dębu, po czym zostało zabutelkowane. Posiada ciemnopurpurową, głęboką barwę, w nosie czuć jeszcze bardzo mocny wpływ beczki pod postacią aromatów wanili, prażonej kawy, dymu, cedru, za którymi kryją się zapachy owoców: jeżyny, maliny, czarnej porzeczki, znajdziemy tam także czekoladę, skórę i tytoń. W ustach jest mocno zbudowane, z wysoką (acz gładką, dojrzałą) taniną, sporym, choć nieźle zintegrowanym alkoholem, przyzwoitą kwasowością. W smaku również dominą nuty beczkowe (dym, wanilia, prażona kawa, kakao), zza których wyłania się soczysta, obłędna wręcz owocowość spod znaku jeżyny, wiśni, śliwki, borówki i czarnej porzeczki. Znajdziemy tu też skórę, przyprawy korzenne, lekką pikantność. Finisz średniodługi, jeżynowy. Ocena: **** (90/100 pkt). Cena: 6950 HUF (87 PLN). Bardzo uczciwie wyceniony, dobrze zrobiony franek, który ma potencjał by przez długie dekady cieszyć swoją zawartością. Na szczęście odłożyłem kilka butelek, by się o tym przekonać osobiście.

Źródło wina: zakup własny w sieci sklepów Bortársaság.

Notki degustacyjne

Somlói Apátsági Pince Juhfark 2018 – owocowa twarz juhfarka

Brak komentarzy

Dla wielu europejskich winiarzy upalny rok 2018 stanowił niezwykłe wyzwanie. Rzadko bowiem się zdarza, by zbiory zaczynać już na początku sierpnia, a taka sytuacja miała miejsce w wielu regionach, w których uprawia się wczesnodojrzewające odmiany o niskiej kwasowości. Na szczęście inne miejsca i odmiany poradziły sobie w tym roku niezwykle dobrze – ciepło i wydłużony okres wegetacji szczególnie przysłużył się później dojrzewającym szczepom o wyższej kwasowości, które dzięki temu zyskały znacznie więcej głębi. Tak też było w przypadku rosnącego na Somló juhfarka, co u wielu producentów przełożyło się na niezwykle skoncentrowane, esencjonalne wina. Ja zaś sięgnąłem po butelkę od jednego z moich faworytów – winiarni Somlói Apátsági Pince. Ten mały producent aktualnie zajmuje powierzchnię ponad 3 hektarów, które porasta 15 tysięcy krzewów, głównie odmian furmint, hárslevelű, juhfark. Od 2017 roku całość upraw prowadzona jest organicznie (z certyfikacją). Stosuje się tu tradycyjną winifikację, wina fermentują spontanicznie, po czym dojrzewają przez około roku w dębowych beczkach. Po około 1,5 roku od zbiorów trafiają na rynek.

Najlepszy juhfark w historii winiarni. (fot. własna)

Somlói Apátsági Pince Juhfark 2018 pokazuje raczej rzadko widywaną twarz tej odmiany. Zgodnie ze stylem winiarni zebrano ekstremalnie dojrzałe, a czasem też przejrzałe grona, które potem wytłoczono, zaś uzyskany moszcz spontanicznie fermentował i dojrzewał w dużej dębowej beczce. W efekcie otrzymujemy wino o średniogłebokiej, złotej barwie, aromacie miodu, dojrzałych moreli, mirabelek, wanili, skórki pomarańczy i rumianku. W ustach półwytrawne (12,3 g/l cukru resztkowego), ekstraktywne, z soczystą owocowością spod znaku kandyzowanej moreli, skórki pomarańczy, pomelo, melona, a także nutami miodu, rumianku, bzu, mokrej skały i dymu. Całość uzupełnia świetna kwasowość, dobrze zintegrowany (choć nie jest go mało – 13,5%) alkohol, oraz długi finisz. Ocena: **** (90/100 pkt). Cena: 5300 HUF (65,50 PLN). Absolutnie najlepszy juhfark, jaki do tej piłem z tej winiarni – a z wiekiem będzie tylko zyskiwał głębi. Zoltán Balogh i Tibor Fazekas robią na Somló wielkie rzeczy. Oby tak dalej.

Źródło wina: zakup własny w winiarni. W Polsce wina Somlói Apátsági Pince importuje Wine & People.