100 najlepszych węgierskich win 2015 roku – Ranking Népszabadság

Jak co roku, już od kilku lat w listopadzie pojawia się jedna z bardziej poczytnych publikacji w świecie winiarstwa węgierskiego – Ranking 100 najlepszych win danego roku. Aby zachować jak największą obiektywność i przejrzystość, a także wysoki poziom oceny, do jury zaproszono ekspertów z całej branży – winarzy, handlarzy, sommelierów oraz teoretyków winiarstwa. Ranking ten nie oznacza bynajmniej najlepszych win bezpośrednio z danego roku, lecz takie, które zostały nadesłane przez producentów. Sama klasyfikacja, oprócz tego, że wymienia 100 najlepszych win, szereguje je także według odpowiedniej kategorii na 10 najlepszych win słodkich, wytrawnych białych oraz wytrawnych czerwonych. W tym roku, jako temat przewodni wydania dołączyły także węgierskie wina musujące, dla których stworzono osobną kategorię (poza najlepszą 100).
Okładka niejako sugeruje zwyciężce… (fot. własna)
Jest pewnego rodzaju tradycją, że tego rodzaju rankingi wygrywają wina z Tokaju, prezentując najwyższy poziom spośród sklasyfikowanych trunków. W tym roku cała pierwsza szóstka pochodzi z tego regionu i reprezentuje jego słodkie oblicze (5 aszú i jeden late harvest). Stosunkowo duży jest udział czerwonych win w pierwszej 10 – okupują pozostałe miejsca. Najlepsze wytrawne wino białe ukończyło ranking tuż poza pierwszą dziesiątką – i również pochodzi z najsłynniejszej węgierskiej apelacji. Przechodząc już do samych szczegółów – 1 miejsce zajął Oremus Tokaji Aszú 6 puttonyos z 2006 roku (16900 HUF = 230 PLN), zaskakującym jest 2 miejsce dla Pajzos Tokaji Hárslevelű Késői Szüret 2013 (Late Harvest, 3300 HUF = 45 PLN), 3 miejsce zaś przypadło Royal Tokaji Aszú 6 puttonyos 2011. Pierwsze miejsce spośród czerwonych win osiągnął Kékfrankos Reserve 2012 od Heumann Borászat z Villány (4500 HUF = 61 PLN). Warto przyjrzeć się temu producentowi, gdyż kolejne miejsce zajął Villányi Cabernet Franc 2012 (5900 HUF = 80 PLN). Podium uzupełnia Syrah Reserve 2012 od Pála Mészárosa z Szekszárdu (4000 HUF = 54,50 PLN). Spośród win białych zwyciężcą okazał się Tokaji Hárslevelű “betsek kvarc” 2013 z Balassa Pince (6350 HUF = 86,50 PLN), zaś drugie miejsce osiągnął Magnus Cuvée 2011 z Szöllősi Pincészet (region winiarski Neszmélyi, 1990 HUF – 27 PLN) a trzecie Szent Tamás Furmint 2012 od Pelle Pince z Tokaju (4000 HUF = 54,50 PLN).
A jest nim… Oremus (fot. własna)
Osobna, nowa kategoria win musujących to poniekąd dowód zmian zachodzących w węgierskim winiarstwie – zarówno poprzez poszerzanie horyzontów i wykorzystywanie znanej, lecz nieco już zapomnianej tradycji. Pierwsze trzy miejsca na liście 10 okupują wina od Kreinbachera, kolejno: Brut Prestige (4300 HUF = 58,50 PLN), Brut Classic (3200 = 43,50 PLN) oraz Brut Nature (4300 HUF = 58,50 PLN). Są to wina, które dobrze znam i wypada mi tylko przyklasnąć temu wyborowi. Z ciekawostek – dziesiątkę zamyka różowy musiak z Tokaju od Sauski – to chyba faktycznie znak czasu! Pozostałą część magazynu uzupełniają wywiady i artykuły o producentach win, winach musujących i najnowszych trendach. Co prawda wydawnictwo ukazuje się tylko w języku węgierskim, jednakże służę pomocą w razie konieczności tłumaczenia i z góry przepraszam za słabą jakość zdjęć.
Król czerwonych (fot. własna)
Pierwsza setka prezentuje się tak:
1. Tokaj Oremus Szőlőbirtok és Pimcészet – Tokaj Aszú 6 puttonyos 2006
2. Pajzos Pincészet – Tokaji Hárslevevű Késői Szüret 2013
3. Royal Tokaji Borászat – Tokaji Aszú 6 puttonyos 2011
4. Tokaj Hétszőlő Szőlőbirtok – Tokaji Aszú 6 puttonyos 2008
5. Dereszla Pincészet – Tokaji Aszú 5 puttonyos 2009
6. Béres Szőlőbirtok – Tokaji Aszú 6 puttonyos 2008
7. Heumann Borászat – Kékfrankos Reserve 2012
8. Heumann Borászat – Villányi Cabernet Franc 2012
9. Mészáros Borház – Syrah Reserve 2012
10. Bock Borászat – Bock Cuvée 2011
11. Balassa Pince – Tokaji Hárslevelű “betsek kvarc” 2013
12. Tűzkő Birtok – Tűzkő Merlot 2012
13. Szöllősi Pincészet – Magnus Cuvée 2011
14. Heimann Családi Birtok – Szekszárdi Bikavér 2012
15. Takler Birtok – Kékfrankos Reserve 2012
16. Pósta Borház – Cabernet Franc 2012
17. Pelle Pince – Szent Tamás Furmint 2012
18. Vinatus Borászat – Villányi Cuvée II. “Crassus” 2012
19. Tűzkő Birtok – Domb 2009
20. Szarka Pince – Juharos Furmint 2013
21. Balassa Pince – Tokaji Furmint “betsek kvarc” 2013
22. Kősziklás Borászat – Neszmélyi Juhfark 2013
23. Janus Borház – Örömbor – 2012
24. Garger Pince – Vaskeresztesi Kékfrankos Válogatás 2012
25. Fritz Borház – Szekszárdi Merlot 2011
26. Patricius Borház – Tokaji Aszú 6 puttonyos 2006
27. Schieber Pincészet – Patina 2012
28. Bolyki Pince – Meta Téma Egri Hárslevelű 2012
29. Csányi Pincészet – Chateau Teleki Villányi Cabernet Franc 2012
30. Bott Pince – Bott-rytis 2013
31. Hilltop Neszmély Borászat – Kamocsay Prémium Chardonnay Páskum-Dűlő 2013
32. Samuel Tinon Pincészet – Száraz Szamorodni 2007
33. Disznókő Pincészet – Tokaj Aszú 5 puttonyos 2010
34. Etyeki Kúria Pincészet – Pinot Noir 2013
35. Gál Tibor Pincészet – Bikavér Superior 2011
36. Vylyan Szőlőbirtok – Duennium 2011
37. Törley Borászat – György-Villa Collection Villányi Cabernet Sauvignon 2009
38. Lics Pince – Pákozdi Merlot 2010
39. Eszterbauer Borászat – Tüke Szekszárdi Bikavér 2012
40. Ikon Borászat – Tulipán 2011
41. Molnár Pince – Cabernet Sauvignon 2009
42. Pannon Tokaj Pincészet – Hanna Cuvée 2011
43. Bárdos és Fia pincészet – Mátrai Sauvignon Blanc 2014
44. Schieszl Borászat – Balatonfüredi Sauvignon Blanc 2013
45. Sauska Borászat Tokaj – Cuvée 113 2013
46. Pálffy Pince – Köveskáli Juhfark 2013
47. Szent Donát Pince – Nagykút 2013
48. Jackfall Pince – Cabernet Franc 2009
49. Chateau Cloche – Tokaji Ventus Betsek 2013
50. Riczu-Stier Pincészet – Kékfrankos 2009
51. Dúzsi Családi Pincészet – Szekszárdi Syrah Selection 2012
52. Gizella Pincészet – Látomás Cuvée 2013
53. Bardon Borászat – Meszes Furmint 2013
54. Nyolcás és Fia Borház – Egri Merlot 2013
55. Sáfrán Pince – Sauvignon Blanc 2014
56. Tokaj Hétszőlő Szőlőbirtok és Pincészet Tokaji Aszú 6 puttonyos 2004
57. Varga Pincészet – Aranymetszés Olaszrizling 2014
58. Tokaj Kereskedőház – Grand Selection Tokaji Késői Arany 2013
59. Disznókő Pincészet Sárga Borház – Tokaji Aszú 4 puttonyos 2010
60. Hilltop Neszmély Borászat – Kamocsay Prémium Olaszrizling 2013
61. Nyakas Pince – Budai Chardonnay 2014
62. Zsadányi Pince – Borkőt Furmint 2013
63. Konyári Pince – Sigillum Loliense Vörös 2012
64. Takler Birtok – Cabernet Sauvignon Reserve 2009
65. Heimann Családi Birtok – Barbár Cuvée 2011
66. Belward Pincészet – Pécsi Olaszrizling 2013
67. Lantos Borászat – Tőkék Könnye 2011
68. Kreinbacher Borászat – Öreg Tőkék Bora 2012
69. Szent Tamás Pincészet – Percze 2013
70. Schieber Pincészet – Materia 2012
71. Liszkay Pincészet- Káli Cabernet Sauvignon 2011
72. Kovács Nimród Pincészet – Battonage Monopole 2012
73. Eszterbauer Pincészet – Mesterünk Szekszárdi Cabernet Franc-Merlot Cuvée 2012
74. Szent Benedek Pincészet – Tokaji Édes Szamorodni 2012
75. Vesztergombi Pincészet – Kékfrankos Válogatés 2012
76. Szent Tamás Pincészet – Dongó 2013
77. Bodri Pincészet – Gurovica Cabernet Sauvignon 2012
78. Pelle Pince – Zsófia Cuvée 2013
79. Pannon Tokaj Pincészet – Tokaji Aszú 5 puttonyos 2010
80. Tornai Pincészet – Prémium Juhfark 2013
81. Geszlet Családi Pince – Móri Királyleányka 2014
82. Tokaj-Portius Pincészet – Furmitage Tokaji Furmint Birtokbor 2013
83. Besenyei Borház – Egri Bikavér 2012
84. Bock Borászat – Cabernet Franc Selection 2011
85. Egri Korona Borház – Jumurdzsák Egri Syrah 2011
86. Feind Borház – Cabernet Franc Prémium 2012
87. Vesztergombi Pincészet – Merlot Válogatás 2012
88. Vinatus Borház – Villányi Merlot 2012
89. Kősziklás Borászat – Neszmélyi Irsai Olivér 2014
90. Pajzos Borászat – Tokaji Furmint Selection 2013
91. Egri Korona Borház – Dobó István Cuvée 2011
92. Sárosdi Pince – Szekszárdi Merlot 2012
93. Bodnár Pincészet – Érintés Tokaji Cuvée 2013
94. Frittman Testvérek Pincészete – Irsai Olivér 2014
95. Koch Borászat – Villányi Csanád Cuvée 2012
96. Hárs Családi Pincészet – Szajki Hárslevelű 2013
97. Ikon Borászat – Cabernet Franc Evangelista 2011
98. Molnár és Fia Pincészet – Mátrai Olaszrizling 2013
99. Tokaj Kereskedőház – Kővágó Furmint 2014
100. Geszler Családi Pince – Vértes Kincse.
Najlepszy spośród białych wytrawnych… (fot. własna)
Oraz 10 najlepszych win musujących:
1. Kreinbacher Borászat – Kreinbacher Brut Prestige
2. Kreinbacher Borászat – Kreinbacher Brut Classic
3. Kreinbacher Borászat – Kreinbacher Brut Nature
4. Garamvári Szőlőbirtok – Vincent Optimum Brut 2011
5. Törley Pezsgőpincészet – Törley Casino Sec
6. Dereszla Borászat – Dereszla Pezsgő 2011
7. Törley Pezsgőpincészet – Törley Chardonnay Brut 2011
8. Orosz Gyula Családi Pincészete – Nyitány Pezsgő 2012
9. Kislaki Bormanufaktúra – Kislaki Chardonnay Pezsgő 2012
10. Sauska Borászat Tokaj – Tokaji Rosé Pezsgő
Podium należy do Kreinbachera (fot. własna)

Budavári Borfesztivál – cd.

W pierwszej części mocno skupiłem się na producentach z Tokaju, dziś napiszę nieco więcej o innych degustowanych winach. Na festiwalu szukałem win wyjątkowych – takich, których jeszcze nie widziałem na sklepowych półkach, od małych lokalnych producentów. Myślę, że po części udało mi się “wyłowić” kilka ciekawych okazów.

Wieczór na Korzó (fot. własna)
Csongrádi Kékfrankos Rosé 2014 od Balog Árpáda to wino naturalne, niefiltrowane. Ma malinową barwę, jest nieprzezroczyste, w nosie wyczujemy nuty owoców leśnych, jeżyn, w ustach porzeczka, plus gdzieś przyplątał się jakiś dziwny, chemiczny posmak. Wino ciekawe, ale nie w moim guście. Cena: 2000 HUF (27 PLN) Ocena: ***.
Chciałem też spróbować wina z szeroko pojętej zagranicy, więc zdecydowałem się na stoisko importera Kisbécs (Mały Wiedeń). Moim łupem padło Zimmerl Grüner Veltliner 2014 z Weinviertel. To mały producent, działający na 7 hektarach i produkujący 20 000 butelek rocznie. Barwa jasnozielona, w nosie nieco pikantne, usta kwiatowe, owocowne, idealny balans między nutami owocowymi i mineralnością. Cena: ok. 4000 HUF (54 PLN). Ocena: ****. Takie Veltlinery chciałbym pić częściej.
Najlepsze miejsce na festiwal (fot. własna)
Następnie przyszła pora na 3 wina czerwone. Pierwszym było Cabernet Franc 2011 z Ferger-Módos Borászat z Szekszárdu, ciemnoczerwone, wręcz purpurowej barwy, w nosie jeżyny, owoce leśnie, nuty dymne, usta: aksamitne, miękkie taniny, czekolada, krótki finisz, niezła koncentracja. Dobre na chłodne jesienne wieczory. Ceny nie wypatrzyłem, ocena: ****.
Kolejne wino to Stephanus 2011 z Dávid Borház z Egeru. Kupaż Kékfrankosa oraz trzech bordoskich szczepów (Cabernet Sauvignon i Franc oraz Merlot) nie przypadł mi do gustu. Ciemnoczerwona barwa, nos wiśniowy, usta łagodne, owocowe, czerwone jabłko, krótki finisz. Niepotrzebna beczka. Cena: 2690 HUF (36 PLN). Zdecydowanie za drogo jak na to wino. Ocena: **.
Najważniejsza jest dobra zabawa (fot. własna)
Na samym końcu przyszła pora na St. Andrea i Áldás 2012. Ten bikavér to dla mnie kwintesencja gatunku. Purpurowa barwa, owocowy nos, z wyczuwalnymi nutami pieprznymi, usta: złożone, dobra koncentracja, łagodne taniny. Świetne wino. Cena: 3250 HUF (44 PLN). Ocena: ****.
Mogę z pełnym przekonaniem stwierdzić, że festiwal okazał się sukcesem, pomimo pewnych zmian i wieczornych tłumów. Udało mi się spróbować win od małych producentów, których musiałbym szukać u dystrybutorów, a tak wszystko to pojawiło się w jednym miejscu. Jedynym minusem są ceny, które rok w rok idą w górę. Nie każdy może sobie pozwolić na wydanie kilkuset złotych za parę kieliszków wina. Ale jak wspominałem w poprzednim poście, to jednak dość elitarna impreza, więc na całe szczęście nie spotkałem ani jednego, mocno nietrzeźwego gościa. Kultura na plus.

Budavári Borfesztivál – Festiwal na zamku w Budzie cz.1

Jak co roku, początek września to czas nie tylko zbiorów, ale i festiwali winiarskich na Węgrzech. Największy i najpopularniejszy z nich już prawie od ćwierćwiecza gości na zamku w Budzie. W tym roku pojawiło się ponad 170 wystawców z całego kraju oraz kilka stoisk zagranicznych. W przeciwieństwie do poprzednich lat nie było kraju-gościa specjalnego. Pogoda sprzyjała, pozostało wspiąć się na zamek i degustować.

Najwięcej wystawców przyjechało z trzech regionów winiarskich: Tokaju, Villány i Egeru, w sumie stanowiąc ponad 1/3 wszystkich producentów. Ja starałem się wybierać przy degustacji tych winarzy, których produkty nie są dostępne w wielkich sieciach handlowych. Zacząłem od winiarni Lenkey Pincészet z Mád. Jest to mała winiarnia (10,4 ha), działająca od 1999 roku. Ja spróbowałem jednego z ich win: Holdvölgy 2007 – wytrawne cuvée powstałe z furminta i hárslevelű, głęboka, złota barwa, nos – miodowy, z mocno wyczuwalnymi nutami botrytis. W ustach nieco oleiste, łagodna kwasowość, w tle zielone jabłko, oraz botrytis. Dobrze zbalansowane, 13,5% alkoholu. Ocena: ***. Cena: 3250 HUF (43,5 PLN). Mała, butikowa produkcja (zaledwie 2648 butelek).

Dobry, solidny tokaj (fot. producenta)
Następnym degustowanym było wytrawne Blanc de Pinot Noir 2014 z Dula Pincészet z Egeru. Wino kuriozum, przynajmniej jeśli chodzi o Węgry. Bladojasne, nos: przyprawy, świeży, usta: muszkatowe, lekka kwasowość, zielone jabłko, przyprawy. Łagodne wino, w sam raz na lato. Ocena: ***. Cena: 1000 HUF (13,5 PLN).
Białe, a jednak czerwone (fot. producenta)

Kolejne wino to Mád Furmint 2014 z winnicy Szent Tamás Szőlőbirtok és Pincészet z Mád. Od dawna chciałem spróbować win od tego producenta i nie żałuję, że podjęłem się tego zadania. Ten wytrawny furmint o bladojasnej barwie, o zielonym, świeżym aromacie. Usta: mineralne, w tle zielone jabłko, cytrusy. Bardzo pijalne wino. Ocena: ****. Cena: 2500 HUF (33,5 PLN). Jedno z lepszych degustowanych win.
Piękna kolekcja (fot. własna)
Idąc dalej skosztowałem kolejnego tokajskiego wina, tym razem z Obzidián Bormanufaktúra z Hercegkút. To słodkie Késői Szüretelésű 2014 to prawdziwy trunek dla kobiet. Barwa jasnozłota, nos kwiatowy, miodowy, w ustach potężna słodycz, której nie balansuje wyczuwalna, aczkolwiek zbyt łagodna kwasowość, w tle owoce cytrusowe, mango, papaja. Dobre, ale dla mnie taki ulepek. Maksimum na jeden kieliszek. Ocena: ***. Cena 2500 HUF (33,5 PLN).
Tokajski szyk (fot własna)
Kolejne dwa wina, które degustowałem również pochodziły z Tokaju. Chateau Cloche to mała, butikowa wytwórnia z Szerencs, która dużą część swoich win przeznacza na eksport, głównie do Szwecji (jednym z właścicieli jest Szwed węgierskiego pochodzenia). Ich wytrawne Szamorodni 2008 nie przypadło mi do gustu, barwa bursztynowa, mocno wyczuwalne nuty botrytisu, łagodna kwasowość, choć to wszystko trochę sztuczne. Brakuje mi złożoności, nut orzechowych, dymnych. Ocena: **. Cena: 1890 HUF (23,5 PLN).

Tokaju nigdy nie za wiele! (fot. własna)

Zdecydowanie lepsze było słodkie cuvée (furmint, hárslevelű, sárgamuskotály) Ventus 2012, o jasnozłotej barwie, nos: owoce tropikalne, w ustach dobrze zbalansowana słodycz i kwasowość, mango, papaja, zielone jabłko. Przyjemny finisz. Niecałe 13% alkoholu, 78 gramów cukru resztkowego na litr. Ocena: ****. Cena: 2400 HUF (32 PLN). Warto.

Dalsza część relacji w kolejnym poście…